‘’Bu kapı sana her zaman açık’’ sözü sevilen insanlar için söylenir, işe iade davaları ile kapılar yeniden açılırken amaç bazen başlatılmayacağı işten tazminat almak da oluyor.

Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin İşveren tarafından keyfi olarak sonlandırılması durumunda işçi tarafından işe iade davasına başvurulmaktadır.

Bu davalar Otuz ve ya fazla işçi çalıştıran işyerlerine açılabilirken, 6 aydan fazla kıdemi olanlar tarafından açılabilir.

İşverenin çıkarma nedeni işçinin yetersizliği, eksikliği, kusuru vb. ya da işyerinin gereklerinden kaynaklanan geçerli nedenlerle olabilirken, geçerli neden yokluğunda ve gerçeklikten uzak nedenlerle çıkarmalarda işçiye dava hakkı doğuyor.

İş kanunu ve basın iş kanununa tabi sektörlerde uygulanabilirken, Borçlar kanunu ile Deniz Hukukuna tabi işyerlerinde işe iade davası açılamıyor.

İşverenin aynı işkolunda birden fazla işyeri varsa, işyerlerindeki toplam işçi sayısı 30 İşçi hesabında dikkate alınıyor.

Dava açmak için 6 Ay kıdeme sahip olma şartı yer altında çalışan işçiler için geçerli değildir.

İşe iade davasının açılabilmesi için sözleşmenin işveren tarafından feshedilme şartı olup, Haklı nedenle fesih, istifa, ikale sözleşmesi(Anlaşma) gibi nedenlerle işçi işe iade davası açamayacaktır.

Fesih’in geçerli bir nedenle yapıldığının ve şekil şartlarına uyulduğunun ispat yükü işverene ait olup, Performans gibi, Ahlak kurallarına uymama gibi gerekçelerde Performansın ve Ahlak kriterlerinin açıkça ortaya konabilmesi ve gerçekçi olması gerekir.

Genel müdür ve vekilleri, gibi işveren vekili ve yardımcıları bu kanundan yararlanamıyor.

Dava açma zaman aşım süresi, Fesih’in İşçiye tebliği tarihinden itibaren bir aydır, arabulucuda geçen zaman bu süreye dâhildir. İşe iade kararı verilirse 10 Gün içinde işverene başvurma süresi vardır ve işveren başvurudan itibaren bir ay içinde işçiyi işe başlatmalı ya da tazminatı ödemelidir.

Mahkemenin İşe iade kararlarında işçinin boşta geçirdiği süreler için maksimum 4 aylık maaş ödemesi ile yemek, yardımlar gibi tüm yasal hakları ödenir. İşe iade kararına rağmen işe başlatılmaması durumunda, 4 Aylık yasal parasal haklar ila en fazla 8 Aya kadarki maaş ve hakları işe başlatmama tazminatı olarakişçiye ödenir(İş kanunu md 21)

İşine dönen işçi, ayrılırken kıdem ya da ihbar tazminatı almış ise iade eder, işe başlatmama tazminatını ödeyen işveren aynı zamanda ihbar ve kıdem tazminatı da öder.

İşçinin haklarını koruyan ve işvereni işçisine karşı özenli ve hakkaniyetli olmaya yönelten işe iade davaları özellikle turizm sektöründe fazla görülmektedir.

Kanunları iyi bilip hukuku bir oyun alanı yapmaktan öte, karşılıklı saygının yeşerdiği, işverenin işçisine, işçinin işverenine teşekkür ederek, ücret ve hizmet değişiminin yapıldığı işyerlerini çokça görmek dileklerimle, tüm işçi ve işverenleri saygıyla selamlıyorum.

Mahir NAZLIER
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir