Vergiden İstisnamısınız Yoksa Muaf Mı?’’
Günümüz insanının kafasını meşgul eden düşüncelerdendir paraya nasıl ulaşacağı , onu nasıl koruyacağı, nereye yatıracağı, ticaret'te karını en yüksek yapıp, vergiden nasıl kaçınacağı... Düşünen insan ben kimim sorusuna cevap ararken , dört temel korkusu açığa çıkıyor ; '' Kendi ölümü , Sevdiklerini kaybetmek, bir sırrının patlayıp açığa çıkması ve gördüğünden geri kalma korkusu'' Tam da bu gördüğünden geri kalma korkusu noktasında, Ticaretle uğraşanlarımızın bu korkularından emin olmak adına sarıldıkları, sisteminde desteklediği iki sevimli dostumuz istisna ve muafiyetler vergi dünyamızın baş köşesinde karşımıza çıkıyorlar.
Vergi kanunlarımızda Pek çok muafiyet , istisna ve indirimler var, Peki Muafiyet nedir,İstisna nedir? önce bu konuyu bir netleştirelim: Muafiyet bir mükellef veya mükellef grubunun vergi dışı tutulmasıyken, İstisna ise bir vergi konusunun vergi dışı bırakılmasıdır, Muafiyette mükellef gibi görülmüyosunuz, İstisnada ise mükellefsiniz ancak devlet sizden o konuda vergi almıyor. Kooperatiflerin muaflığı , Eğitim Öğretim kazançlarına ilişkin istisna, bağış ve yardımların vergiden indirilmesi, Muafiyet, İstisna ve indirimlere birer örnek olarak verilebilir..
Bu arada seçim öncesi vaadlerinden olan Genç girişimcilere kazanç istisnası ve Basit usüle tabi esnafa kazanç indirimi 6663 Sayılı kanunla 2016 Yılı gelirlerinden başlanarak uygulanmak üzere yürürlüğe girdi,
Genç Girişimcilere Kazanç İstisnası
Ekonomik kalkınma ,gelişim , yenilik ve yaratıcılığın lokomotifi olarak görülen genç girişimcilere kazanç istisnası getirildi : Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle ilk defa gelir vergisi mükellefi olan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişiler bu istisnadan yararlanabilecek, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75.000TL ye kadar olan kısmı, gelir vergisinden istisna ediliyor, yani o yıl kazanç azsa yada genç arkadaşımız zarar ettiyse , o yıl için istisnadan yararlanamadığı tutar ertesi yıla devretmiyor.
Diğer Şartlar:
1. Vergi dairesine İşe başlama bildirimini kanuni süresi içinde yapmış olmalı,
2. Kendi işinde bilfiil çalışılması veya işinin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi (Yardımcı işçi çalıştırması ya da işinden kısa süreli zaruri ayrılmalar bu şartı bozmayacak),
3. Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması hâlinde tüm ortakların işe başlama tarihi itibarıyla bu maddedeki şartları taşıması,
4. Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması,
5. Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması.
Basit Usule Tabi Esnafa 8000tl Kazanç İndirimi
Kazançları Basit usulde vergilendirilen mükelleflerimiz, Defter tutmayan, Kira stopajı ve KDV ödemeyen ve buna benzer vergi avantajları olan Ancak 95/6430 sayılı Bakanlar kurulu kararı ile faaliyet alanları daraltılan mükellef grubudurlar. Basit Usulde vergilendirilen bu grubun beyan ettikleri ticari kazançlarına herhangi bir süre ile sınırlı olmaksızın 8.000 Türk liralık indirim uygulanacaktır, 8.000 Türk lirasının altında kazanç elde edilmesi nedeniyle yararlanılamayan indirim tutarının ertesi yıllara devretmeyecek ,bu istisna ile genç girişimcilere ilişkin kazanç istisnası beraber uygulanamayacaktır.
Bu noktada Genel ve Özel şartlar sağlanıyorsa küçük esnaflık, sanatkarlık anlamında basit usulde vergilendirilme durumu , diğerinden daha avantajlı olabilir, Tacir olanın basit usulle geçmesi mümkün olmadığından, değerli fikirlerle gelen genç girişimciler için ise 75 000 TL lik istisna Tepsi'de sunulmuş bir hediye anlamı taşıyabilir , Yeni kurulacak bir işletmenin 75 000TL kar'a geçip geçemeyeceği konusu ise genç girişimcinin geniş görüşlülüğü, bakış zenginliği ve cesaretiyle orantılı olarak cevaplayabileceği bir konudur.
Vergi'de kolaylıklar, istisna, muafiyet ve indirimler ve destekler yukarıdakilerle sınırlı değil, bir hayli çok, Genç yada yaşlı , Küçük yada kısıtlı şirket kurmak vergi mükellefi olmak isteyenlere şartlar dahilinde kapılar ardına kadar açık, bahsi geçen istisnaların amacına ulaşması ve suistimallerin olmaması umut edilirken ,iç içe geçmiş vergi mevzuatı içerisinde profesyonel bir Mali danışmanın yol arkadaşlığı, bilinçli girişimciye ışık tutacaktır.
Son olarak Beklentilerden konuşursak , Ülkemizde her 3-5 yılda bir vergi affı beklentisine giriliyor , şu aralarda ağızlarda bu konu var, ince hesaba girip vergileri yatırmayanlar var. Vergisini ve SGK primlerini düzenli yatırmayanların başarı stratejilerinin tuttuğuna şahit olmadım, bu tarz beklentiler refah getirmiyor , günü kurtarma çabaları.... vergi affı denilen faizlerin yeniden hesaplanması taksitlendirilmesi ve biraz'da indirim uygulanması. Bu tarz indirimler'de vergisini zamanında ödeyen mükellefler tarafından hoş karşılanmıyor, bu bizi cezalandırmak oluyor vergide eşitlik yok gibi düşünüyorlar ve haklı olabilirler...
Profesör baba sorularından bunaldığı 5 yaşındaki oğlu'na bir gazetedeki dünya haritasını parçalayarak verir ve bunu birleştirip düzeltirse sorularını cevaplayacağını söyler, 3-4 saat kafam rahat diye düşünürken, çocuk dakikalar içerisinde Dünya haritasını düzeltmiş vaziyette babasına getirir. Hayretler içerisinde kendisine bakan babasına: '' Babacığım dünya haritasının arkasında bir insan resmi vardı onu düzelttiğimde Dünyada düzeldi, insanı düzeltirsek dünyayı'da düzeltiriz ''der. Tüm korkulardan muaf , üzüntülerden istisna ,Stresten indirimli güzel günler'de tekrar karşılaşmak dileklerimle...
Mahir NAZLIER
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir