Gelişen ve değişen dünyamızda hayatın akışı pratik ve kısa yollar bulmayı gerektirir oldu. Mevcut vergi denetim mekanizması ile vergi mükelleflerinin çok azı denetleniyor. Vergi denetimindeki kısa yollardan biri de İzaha davet uygulamasıdır.

İzaha davet uygulaması vergi uyuşmazlıklarının idari çözüm yollarından biridir. Bilgi, Bulgu, Belge ve verilerden hareketle Vergi ziyaına neden olduğu düşünülen mükellefler hakkında yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitler ile ilgili olarak mükelleflerden açıklama talep edilmesidir. bu yolla izaha çağrılan mükelleflerin iş ve işlemlerinin düzeltilmesi istenebilir.

Ticari ya da zirai kazançlarında muhasebe hataları yapanlar,

Beyanname üzerindeki indirimleri kanuni hadleri aşanlar,

Fatura ve belgelerinin gerçeği yansıtmadığı düşünülenler,

Asgari ücret gelir vergisi istisnası birden fazla kez kullanmış olanlar,

Gayrimenkul kira geliri olduğu düşünülen lerden beyan vermemiş ya da eksik beyan vermiş olanlar,

Alım satımlarında değer artış kazancını beyan etmeyenler ya da eksik beyan edenler, gibi ve pek çok diğer nedenler ile vergi mükellefleri izaha davet edilebilir.

Vergiye gönüllü uyumun artırılması ve kayıt dışı ekonomi ile mücadele için, aynı zamanda denetlemenin gereksiz yere derinleşmesi, denetimde vakit kaybedilmesi gibi istenmeyen durumların önünü kesmek için getirilmiş bir uygulama denebilir. İzaha davet edildikten sonra cezasız pişman oldum demesi mümkün olmayan mükellefe ise pişmanlık duyacağın işlere girme denmektedir. Pişmanlık yolunun kapandığı idarece bilinen bazı hususlarda ise mükellefe avantaj sağladığı ise unutulmamalıdır.

Vergi incelemesine başlanmamış, takdir komisyonuna sevk edilmemiş, hakkında ihbar yapılmamış mükellefler bu uygulamadan yararlanabilir iken , bu uygulamanın reel olabilmesi için , verginin ziyaa uğradığına dair emareler olması, Ön tespit ve izah değerlendirme komisyonu tarafından bir ön inceleme yapılması durumu gerekir.

İzaha davet edilen mükellefin 30 gün içinde ilgili komisyona sözlü veya yazılı açıklama yapması , ya da izah yerine geçecek düzeltme beyannamesini vermesi gerekir, bu işlemler günümüzde elektronik ortamda da yapılabilmektedir. İzahı kabul edilmeyenlerin indirimli ceza uygulamasından yararlanabilmesi için düzelme yapıp tahakkuk eden vergileri ödemesi şarttır.

İzaha davet sonunda bu uygulamaya uygun şekilde bir vergi ziyaı tespit edilirse, ceza %20 Oranında kesilerek %80 bir indirim sağlanıyor, ve kesilen cezalar için, Cezalarda indirim ve tarhiyat sonrası uzlaşmanın da önü açılırken, vergisel inceleme ve yargı süreçleri nin önü kapanıyor.

Ortaya çıkan vergiler ile izah zammı denen faizin 30 Günlük süre içinde ödenmesi gerekiyor,aksi durumda %20 olarak ödenecek vergi ziyaaı cezası %50 oranı ile güncelleniyor ve gecikme faizi ortaya çıkıyor.

Mükellefler ya yapacakları izahı desteklemek için, başta defter ve belgeler olmak üzere her türlü delili sunup kendilerini aklamalı , ya kesilecek cezaları kabul etmeli, ya da mahkemede aklanma yolunu seçmelidirler.

Doğru adımların, doğru sonuçları olur derler, kendi doğrularımızda kalmak ve onları yaşamak dileklerimle,

Sağlıcakla kalın.

Mahir NAZLIER
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir