Yeni torba yasa, kamuoyuna “emeklilik sisteminde sürdürülebilirlik” gerekçesiyle sunuluyor. Ancak satır aralarına baktığımızda, işin rengi biraz daha farklı görünüyor. Devlet, SGK’nın kasasını doldurmayı hedefliyor olabilir… Ama bu kez maliyet, hem çalışanların hem de işverenlerin omzuna yükleniyor.

Gelin birlikte bakalım, bu sessiz devrim neler getiriyor?

Maaş Tavanı Yükseliyor

Artık sigorta primine esas kazanç tavanı, asgari ücretin 7.5 katından 9 katına çıkıyor. Yani yüksek maaş alanlar daha fazla prim ödeyecek. Evet, belki ileride daha yüksek emekli maaşı alacaklar; ama bugünden bakıldığında, bu değişiklik ciddi bir “cep yakma” etkisi yaratacak.

Borçlanma Zammı: %32’den %45’e

Askerlik, doğum, staj gibi süreleri borçlanarak kapatmak isteyenlerin primi artık %45 olacak. Yani günü dolmak üzere olan vatandaş, “emekliliğe bir adım kala” yüzde 13 daha fazla ödemek zorunda kalacak. Bu düzenleme, belki SGK’ya nefes aldırır ama vatandaşa derin bir iç çektirir.

BAĞ-KUR’lulara “İhya” Zammı

Geçmişte prim borcu olan BAĞ-KUR’lular için de oran %45’e çıkıyor. Yani borcunu temizleyip sistemin parçası olmak isteyen esnaf, yine en çok cezalandırılan kesimlerden biri olacak.

BES’te Yetki Cumhurbaşkanı’nda

Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki devlet katkısı, Cumhurbaşkanlığı kararıyla %50’ye kadar artırılabilecek. Bu madde kulağa pozitif gelse de, uygulamada nasıl bir yön verileceği tamamen idari takdirde.

Emekli Maaşından Kesinti Dönemi

Prim borcu kalan emeklilerin maaşından doğrudan kesinti yapılabilecek. Kesinti oranı %25’i geçmeyecek ama geçim sıkıntısı yaşayan emekliler için bu, yine de önemli bir kayıp.

İşverenin SGK Yükü Artıyor

İşverenlerin ödediği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi %11’den %12’ye çıkarılıyor. Ayrıca, isteğe bağlı sigorta, tarım işçileri, kısmi süreli çalışanlar ve ev hizmetlerinde çalışanlar için de oran %20’den %21’e yükseltiliyor. Küçük gibi görünen bu yüzde 1’lik artış, binlerce çalışanı olan şirketlerde milyonluk farklar yaratacak.

KOBİ’ler açısından bu durum, maaş artışlarını zorlaştırabilir, hatta yeni istihdam kararlarını frenleyebilir.

Genç Girişimci Desteği Kalkıyor

Yeni iş kuran gençlere verilen bir yıllık prim desteği kaldırılıyor. Yani daha yolun başındaki gençler için bir “maliyet eşiği” daha yükseliyor. Oysa bu ülkenin nefesini açacak olan şey, gençlerin üretime katılmasıydı.

Resmi Gerekçe: SGK’nın Sürdürülebilirliği

Evet, yasa değişikliklerinin gerekçesi net:

“Sosyal Güvenlik Kurumu’nun uzun vadede mali dengesini korumak.”

SGK’nın kasası dolacak belki, ama işletmelerin kasası boşalacak. Emeklilik sistemi güçlenecek belki, ama gençler iş kurmaktan vazgeçecek.

Bir ülkenin sosyal güvenlik sistemi güçlü olmalı, buna kimse itiraz etmez. Ama bu güç, üretenden, istihdam yaratandan alınan son kuruşla sağlanıyorsa; o sistemin adı denge değil, yük aktarımı olur.

Son Söz

Bu torba yasa, adı gibi çok şey içeriyor ama bir şeyin altını çizmek şart: Eğer işveren zorlanırsa, çalışan da zorlanır. Üreten nefes alamazsa, devletin kasası da uzun vadede dolmaz.

Belki bu yasa SGK’yı kurtarır peki ya ekonominin bel kemiği olan işverenleri?

Sağlıcakla..

Mahir NAZLIER
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir